Khi Thomas Tuchel đặt chân đến Stamford Bridge vào tháng 1 năm 2021, Chelsea đang ở trong một mớ hỗn độn. Frank Lampard, một huyền thoại của CLB, đã bị sa thải sau chuỗi thành tích bết bát, đẩy The Blues xuống giữa bảng xếp hạng Premier League. Ít ai ngờ rằng, chỉ trong vòng vài tháng ngắn ngủi, vị chiến lược gia người Đức sẽ tạo nên một cuộc cách mạng, một Sự Tái Sinh Của Chelsea Dưới Thời Thomas Tuchel Và Chiến Lược Của ông đã nhanh chóng biến đội bóng thành một thế lực đáng gờm, đỉnh cao là chức vô địch Champions League đầy thuyết phục. Vậy, bí mật đằng sau màn lột xác ngoạn mục này là gì?
Bối cảnh hỗn loạn trước kỷ nguyên Tuchel
Để hiểu rõ sự thành công của Tuchel, chúng ta cần nhìn lại bối cảnh Chelsea trước khi ông đến. Dưới thời Lampard, dù đã chi tiêu mạnh tay trong mùa hè 2020 với những bản hợp đồng bom tấn như Timo Werner, Kai Havertz, Hakim Ziyech hay Ben Chilwell, Chelsea vẫn thiếu sự ổn định. Lối chơi tấn công có phần phóng khoáng nhưng hàng thủ lại mong manh đến khó tin. Các tân binh chưa hòa nhập, áp lực thành tích đè nặng và phòng thay đồ bắt đầu xuất hiện những dấu hiệu rạn nứt.
Việc sa thải Lampard, dù đau lòng với nhiều cổ động viên, là một quyết định cần thiết từ ban lãnh đạo dưới thời Roman Abramovich, những người luôn đòi hỏi thành công tức thì. Và canh bạc mang tên Thomas Tuchel đã được đặt lên bàn.
Thomas Tuchel đến và thay đổi tất cả
Tuchel, người vừa bị Paris Saint-Germain sa thải trước đó không lâu, đến London mang theo một bản lý lịch ấn tượng với khả năng xây dựng chiến thuật và quản lý nhân sự. Ông không mất nhiều thời gian để tạo dấu ấn. Ngay lập tức, Chelsea chuyển mình.
Cuộc cách mạng chiến thuật: Nền tảng phòng ngự vững chắc
Điểm nhấn lớn nhất trong Sự tái sinh của Chelsea dưới thời Thomas Tuchel và chiến lược của ông chính là việc xây dựng lại hoàn toàn hệ thống phòng ngự. Tuchel nhanh chóng áp dụng sơ đồ 3 trung vệ (thường là 3-4-3 hoặc 3-5-2), một hệ thống đã làm nên tên tuổi của Antonio Conte tại chính Chelsea vài năm trước, nhưng với những biến tấu riêng.
- Ba trung vệ: Cung cấp sự chắc chắn và bọc lót tốt hơn cho khung thành. Antonio Rüdiger, dưới thời Lampard thường xuyên ngồi dự bị, bỗng lột xác thành một hòn đá tảng đầy máu lửa và chắc chắn bên cạnh Thiago Silva kinh nghiệm và Andreas Christensen/Cesar Azpilicueta linh hoạt.
- Wing-backs năng động: Reece James và Ben Chilwell (hoặc Marcos Alonso) được giải phóng khỏi nhiệm vụ phòng ngự thuần túy, trở thành những mũi khoan cực kỳ nguy hiểm ở hai biên. Họ không chỉ lên công về thủ không biết mệt mỏi mà còn đóng góp trực tiếp vào các bàn thắng bằng những quả tạt hoặc pha xâm nhập vòng cấm.
- Cặp tiền vệ trung tâm cơ động: N’Golo Kanté và Jorginho (hoặc Mateo Kovačić) tạo thành tấm lá chắn thép trước hàng thủ. Kanté với khả năng đánh chặn phi thường, bao phủ khắp mặt sân, còn Jorginho điều tiết nhịp độ, phân phối bóng và giữ vị trí. Sự kết hợp này mang lại sự cân bằng tuyệt vời giữa phòng ngự và kiểm soát bóng.
Sơ đồ chiến thuật 3-4-3 điển hình của Chelsea dưới thời Thomas Tuchel với các vị trí chủ chốt
Hệ quả là Chelsea trở thành một trong những đội bóng khó bị thủng lưới nhất châu Âu. Họ giữ sạch lưới liên tục, bóp nghẹt đối thủ bằng khả năng pressing tầm cao và cấu trúc phòng ngự chặt chẽ. Triết lý của Tuchel rất rõ ràng: sự an toàn nơi hàng thủ là bệ phóng cho thành công.
“Xây dựng một đội bóng khó bị đánh bại là ưu tiên hàng đầu của tôi. Khi bạn không để thủng lưới, bạn luôn có cơ hội giành chiến thắng,” Tuchel từng chia sẻ.
Nghệ thuật quản lý và hồi sinh các ngôi sao
Không chỉ giỏi chiến thuật, Tuchel còn là một nhà tâm lý tài ba. Ông đã khéo léo quản lý một phòng thay đồ đầy rẫy những ngôi sao và cái tôi lớn.
- Hồi sinh những người bị lãng quên: Rüdiger, Alonso, Christensen, Jorginho – những cầu thủ tưởng chừng đã hết thời hoặc không phù hợp dưới thời Lampard – đều tìm lại phong độ đỉnh cao và đóng vai trò quan trọng.
- Phát huy tối đa tiềm năng: Mason Mount trở thành hạt nhân trong lối chơi, hoạt động như một số 10 ảo hoặc tiền đạo lệch, kết nối tuyến giữa và hàng công. Kai Havertz, dù gặp khó khăn ban đầu, đã tỏa sáng đúng lúc với bàn thắng duy nhất trong trận chung kết Champions League.
- Tạo dựng niềm tin: Tuchel xây dựng mối quan hệ tốt đẹp với các cầu thủ, tạo ra một bầu không khí đoàn kết và khát khao chiến thắng. Ông biết cách xoay tua đội hình hợp lý, giữ cho các cầu thủ luôn có động lực và cảm thấy mình là một phần của đội.
Theo nhà báo thể thao Nguyễn Minh Khang, chuyên gia bóng đá Anh tại Việt Nam:
“Điều Tuchel làm được không chỉ là thay đổi sơ đồ chiến thuật. Ông ấy đã thay đổi tâm lý của cả đội bóng. Từ một tập thể rời rạc, thiếu tự tin, Chelsea dưới tay ông trở thành một cỗ máy chiến thắng, lì lợm và cực kỳ khó chịu. Đó là dấu ấn của một HLV đẳng cấp thế giới.”
Đỉnh cao Champions League và những thành công khác
Chỉ sau 4 tháng cầm quyền, Tuchel đã đưa Chelsea vào đến 2 trận chung kết: FA Cup và Champions League. Dù thất bại trước Leicester City ở FA Cup, chiến thắng 1-0 trước Manchester City hùng mạnh của Pep Guardiola tại Porto là đỉnh cao chói lọi, minh chứng rõ nét nhất cho Sự tái sinh của Chelsea dưới thời Thomas Tuchel và chiến lược của ông.
HLV Thomas Tuchel nâng cao chiếc cúp Champions League cùng các cầu thủ Chelsea sau chiến thắng trước Man City năm 2021
Chiến thắng đó không phải là may mắn. Đó là kết quả của một kế hoạch chiến thuật hoàn hảo, nơi Chelsea đã vô hiệu hóa hoàn toàn sức tấn công của Man City và tung ra đòn kết liễu sắc lẹm. N’Golo Kanté với màn trình diễn siêu hạng ở tuyến giữa đã làm lu mờ hoàn toàn hàng tiền vệ đắt giá của đối thủ.
Ngoài chức vô địch C1, Tuchel còn giúp Chelsea giành Siêu cúp châu Âu và FIFA Club World Cup, bổ sung thêm những danh hiệu vào phòng truyền thống vốn đã đồ sộ của CLB.
Chiến lược của Tuchel: Phòng ngự phản công và sự linh hoạt
Vậy, chiến lược của ông, Thomas Tuchel, tại Chelsea cụ thể là gì?
- Ưu tiên phòng ngự: Như đã phân tích, nền tảng là hệ thống 3 trung vệ cực kỳ kỷ luật và chắc chắn.
- Chuyển đổi trạng thái nhanh: Khi đoạt được bóng, Chelsea lập tức tổ chức phản công với tốc độ cao, tận dụng sự cơ động của các wing-backs và các tiền đạo/tiền vệ tấn công nhanh nhẹn như Mount, Havertz, Pulisic, Werner.
- Kiểm soát không gian: Thay vì cố gắng kiểm soát bóng bằng mọi giá, Chelsea của Tuchel tập trung kiểm soát những khu vực quan trọng trên sân, bịt kín các khoảng trống và buộc đối thủ mắc sai lầm.
- Linh hoạt chiến thuật: Dù 3-4-3/3-5-2 là chủ đạo, Tuchel không ngại thay đổi cấu trúc nhân sự và sơ đồ chiến thuật tùy thuộc vào đối thủ và tình hình trận đấu. Ông có thể chuyển sang 4 hậu vệ khi cần gia tăng sức ép tấn công.
- Vai trò của các cá nhân: Mỗi cầu thủ đều được giao nhiệm vụ rõ ràng trong hệ thống. Kanté là máy quét, Jorginho là bộ não, Rüdiger là thủ lĩnh hàng thủ, James/Chilwell là động cơ hai biên, Mount là chất xúc tác tấn công.
Tại sao sự thành công không kéo dài?
Mặc dù khởi đầu như mơ và gặt hái thành công vang dội, triều đại của Tuchel tại Chelsea lại kết thúc khá chóng vánh vào tháng 9 năm 2022, chỉ sau khoảng 20 tháng. Lý do cho sự ra đi này khá phức tạp:
- Mâu thuẫn với giới chủ mới: Sau khi Roman Abramovich buộc phải bán CLB, giới chủ mới người Mỹ do Todd Boehly đứng đầu có những định hướng và cách làm việc khác biệt. Mâu thuẫn trong chiến lược chuyển nhượng và quản lý được cho là nguyên nhân chính. Theo nhiều nguồn tin tức bóng đá Anh, Tuchel cảm thấy không được trao đủ quyền lực trong các quyết định chuyên môn.
- Vấn đề trên hàng công: Dù phòng ngự chắc chắn, hàng công Chelsea dưới thời Tuchel đôi khi thiếu sự sắc bén và ổn định. Romelu Lukaku, bản hợp đồng kỷ lục, không hòa nhập được với lối chơi và gây ra nhiều lùm xùm.
- Sự sa sút phong độ: Đầu mùa giải 2022-23, Chelsea thi đấu thiếu thuyết phục, bộc lộ nhiều vấn đề cả trong tấn công lẫn phòng ngự.
- Mối quan hệ rạn nứt: Có những thông tin cho rằng mối quan hệ giữa Tuchel và một số cầu thủ cũng như ban lãnh đạo đã xấu đi.
Sự ra đi của Tuchel để lại nhiều tiếc nuối cho người hâm mộ The Blues, những người đã chứng kiến ông vực dậy đội bóng từ khó khăn và đưa họ lên đỉnh châu Âu.
HLV Thomas Tuchel đang trao đổi, chỉ đạo chiến thuật cho các cầu thủ Chelsea trên sân tập Cobham
Di sản của Thomas Tuchel tại Stamford Bridge
Dù chỉ tại vị trong thời gian ngắn, Thomas Tuchel đã để lại một di sản không thể phủ nhận tại Chelsea. Ông không chỉ mang về những danh hiệu cao quý mà còn định hình một lối chơi phòng ngự khoa học, hiệu quả và cực kỳ khó bị đánh bại. Sự tái sinh của Chelsea dưới thời Thomas Tuchel và chiến lược của ông là một chương đáng nhớ trong lịch sử CLB.
Ông đã chứng minh khả năng xoay chuyển tình thế tài tình, hồi sinh những cá nhân tưởng chừng hết thời và tối ưu hóa sức mạnh của đội hình. Chức vô địch Champions League 2021 sẽ mãi là một kỷ niệm ngọt ngào, một minh chứng cho tài năng chiến thuật và nghệ thuật quản lý của vị HLV người Đức.
Nhìn lại giai đoạn này, người hâm mộ Chelsea có quyền tự hào về những gì đội bóng đã đạt được. Dù hiện tại CLB đang trải qua một giai đoạn chuyển giao khác, những bài học và thành công dưới thời Tuchel vẫn là nguồn cảm hứng và là thước đo cho những tham vọng trong tương lai. Liệu Chelsea có thể tìm lại được sự ổn định và thành công như kỷ nguyên ngắn ngủi nhưng huy hoàng đó? Đây vẫn là câu hỏi lớn mà người hâm mộ The Blues đang chờ đợi câu trả lời.
Sự tái sinh của Chelsea dưới thời Thomas Tuchel và chiến lược của ông chắc chắn là một case study thú vị về cách một HLV có thể tạo ra tác động tức thì và thay đổi vận mệnh của cả một đội bóng lớn. Bạn nghĩ sao về giai đoạn này của Chelsea? Hãy chia sẻ ý kiến của bạn ở phần bình luận bên dưới!
