Bóng đá Ý, với bề dày lịch sử và truyền thống lâu đời, đã trải qua một thập kỷ đầy biến động và tái định hình mạnh mẽ. Giai đoạn từ khoảng năm 2014 đến nay chứng kiến không chỉ sự thay đổi về cục diện quyền lực tại Serie A mà còn là sự chuyển mình sâu sắc trong cách vận hành và chiến lược phát triển của các câu lạc bộ, cũng như sự hồi sinh của đội tuyển quốc gia.
Thập kỷ trước bắt đầu với những hoài nghi về sức mạnh thực sự của Calcio sau vinh quang World Cup 2006. Sự thống trị gần như tuyệt đối của Juventus tại Serie A trong nhiều năm liền tạo ra cảm giác về một giải đấu thiếu tính cạnh tranh. Tuy nhiên, chính trong giai đoạn này, những nền móng cho sự trở lại đã được xây dựng. Đội tuyển quốc gia Ý (Azzurri) chạm đáy thất vọng khi không thể giành vé dự World Cup 2018, một cú sốc lịch sử. Thế nhưng, thất bại đó lại trở thành động lực cho một cuộc cách mạng. Dưới sự dẫn dắt của HLV Roberto Mancini, Azzurri đã lột xác ngoạn mục, trình làng lối chơi tấn công hiện đại, phóng khoáng và hiệu quả, đỉnh cao là chức vô địch Euro 2020 đầy thuyết phục. Sự thành công này không chỉ mang lại niềm tự hào mà còn khẳng định sự đúng đắn trong việc thay đổi tư duy chiến thuật và đặt niềm tin vào thế hệ cầu thủ mới.
Hình ảnh đội tuyển Ý ăn mừng chức vô địch Euro 2020 dưới sự dẫn dắt của HLV Mancini, đánh dấu sự trở lại mạnh mẽ của bóng đá Ý.
Song song với sự hồi sinh của đội tuyển quốc gia, bức tranh toàn cảnh Serie A cũng trở nên đa dạng và hấp dẫn hơn rất nhiều. Sự thống trị kéo dài gần một thập kỷ của Juventus đã chấm dứt. Inter Milan dưới thời Antonio Conte và sau đó là Simone Inzaghi, cùng với AC Milan dưới sự lèo lái của Stefano Pioli, đã lần lượt đăng quang Scudetto, mang lại sự phấn khích và tính cạnh tranh cần thiết cho giải đấu. Không chỉ có hai gã khổng lồ thành Milan, Napoli với lối chơi cống hiến và Atalanta với mô hình phát triển bền vững cùng chiến thuật pressing cường độ cao đã nổi lên như những thế lực đáng gờm, thường xuyên góp mặt trong nhóm dẫn đầu và tạo dấu ấn tại đấu trường châu Âu. Sự trỗi dậy của các đội bóng này cho thấy chất lượng và chiều sâu của Serie A đang dần được cải thiện.
Cuộc đua Scudetto Serie A trở nên khốc liệt hơn trong thập kỷ qua với sự cạnh tranh gay gắt giữa các câu lạc bộ hàng đầu Ý.
Đằng sau những thay đổi trên sân cỏ là sự chuyển mình mạnh mẽ về cấu trúc và chiến lược của các câu lạc bộ. Nhiều đội bóng lớn như Inter Milan, AC Milan, AS Roma đã được tiếp quản bởi các nhà đầu tư nước ngoài. Làn sóng đầu tư này mang đến nguồn lực tài chính mới, nhưng cũng đặt ra những thách thức về việc dung hòa giữa bản sắc truyền thống và tư duy kinh doanh hiện đại. Các câu lạc bộ Ý ngày càng chú trọng hơn vào việc phát triển thương hiệu trên toàn cầu, tăng cường doanh thu thương mại và tìm kiếm các nguồn thu nhập bền vững hơn, thay vì chỉ phụ thuộc vào bản quyền truyền hình và tiền bán vé. Vấn đề cơ sở hạ tầng, đặc biệt là việc xây dựng hoặc cải tạo các sân vận động hiện đại, trở thành ưu tiên hàng đầu, dù quá trình này vẫn còn gặp nhiều khó khăn. Juventus với sân Allianz Stadium là hình mẫu tiên phong, mang lại lợi thế cạnh tranh đáng kể.
Sự đầu tư từ các ông chủ nước ngoài đã góp phần thay đổi bộ mặt tài chính và chiến lược của nhiều câu lạc bộ bóng đá Ý hàng đầu.
Một yếu tố quan trọng khác trong sự phát triển của bóng đá Ý thập kỷ qua là sự thay đổi trong tư duy chiến thuật và phát triển cầu thủ. Các huấn luyện viên như Gian Piero Gasperini (Atalanta), Maurizio Sarri, Luciano Spalletti, Antonio Conte, Stefano Pioli đã mang đến những luồng gió mới với các triết lý bóng đá chủ động, giàu năng lượng và linh hoạt hơn. Bên cạnh đó, đối mặt với những khó khăn về tài chính và quy định Công bằng Tài chính (FFP), các câu lạc bộ buộc phải đầu tư nhiều hơn vào công tác đào tạo trẻ và thực hiện các chính sách chuyển nhượng thông minh hơn. Việc trao cơ hội cho các tài năng trẻ trưởng thành từ học viện hoặc được chiêu mộ với giá phải chăng rồi phát triển họ thành ngôi sao đang trở thành xu hướng rõ nét. Điều này không chỉ giúp các đội bóng cân bằng tài chính mà còn tạo ra một thế hệ cầu thủ Ý tài năng mới, đóng góp vào thành công chung của cả giải đấu và đội tuyển quốc gia.
Nhìn chung, thập kỷ vừa qua là một giai đoạn bản lề, đánh dấu sự chuyển mình toàn diện của bóng đá Ý. Từ sự hồi sinh của Azzurri đến tính cạnh tranh ngày càng tăng của Serie A và sự thay đổi trong mô hình hoạt động của các câu lạc bộ, Calcio đang dần lấy lại vị thế và sức hấp dẫn vốn có. Dù vẫn còn những thách thức về tài chính và cơ sở hạ tầng, nhưng những tín hiệu tích cực về chiến thuật, phát triển tài năng trẻ và sự đa dạng trong cuộc đua vô địch cho thấy một tương lai tươi sáng hơn cho nền bóng đá giàu truyền thống này. Sự phát triển và chuyển mình này hứa hẹn sẽ tiếp tục trong những năm tới, mang đến nhiều điều thú vị cho người hâm mộ trên toàn thế giới.
