Didier Deschamps, người thuyền trưởng của đội tuyển Pháp từ năm 2012, đã xây dựng một đế chế bóng đá dựa trên sự thực dụng, linh hoạt và khả năng thích ứng đáng kinh ngạc. Dưới sự dẫn dắt của ông, Les Bleus đã gặt hái thành công vang dội, bao gồm chức vô địch World Cup 2018, ngôi á quân Euro 2016 và World Cup 2022, cùng chức vô địch UEFA Nations League 2021. Trọng tâm trong triết lý của Deschamps không phải là thứ bóng đá hoa mỹ, mà là hiệu quả tối đa và kết quả cuối cùng.
Nền tảng chiến thuật của đội tuyển Pháp thường xoay quanh sự chắc chắn ở hàng phòng ngự và khả năng chuyển đổi trạng thái cực nhanh. Deschamps ưa chuộng các sơ đồ chiến thuật có thể đảm bảo sự cân bằng, phổ biến nhất là 4-2-3-1 và 4-3-3. Sự linh hoạt là chìa khóa, ông không ngần ngại thay đổi cấu trúc đội hình ngay trong trận đấu hoặc giữa các giải đấu để đối phó với những đối thủ khác nhau hoặc khi có sự thay đổi về nhân sự. Sơ đồ 4-2-3-1 cho phép Pháp có một cặp tiền vệ trung tâm mạnh mẽ (thường là một máy quét và một cầu thủ box-to-box), một số 10 sáng tạo hoạt động phía sau tiền đạo cắm, và hai cầu thủ chạy cánh tốc độ. Trong khi đó, 4-3-3 mang lại sự kiểm soát tốt hơn ở khu trung tuyến với ba tiền vệ có vai trò khác nhau.
Sơ đồ chiến thuật 4-2-3-1 điển hình của đội tuyển Pháp dưới thời Didier Deschamps tại World Cup
Ưu tiên hàng đầu của Deschamps là xây dựng một khối phòng ngự vững chắc. Pháp thường không pressing tầm cao một cách liên tục mà lùi về tạo thành một khối chặt chẽ, bịt kín các khoảng trống và buộc đối thủ phải chuyền bóng ra biên hoặc thực hiện những đường chuyền khó. Vai trò của cặp tiền vệ trung tâm là cực kỳ quan trọng trong việc che chắn cho bộ tứ vệ, đánh chặn và thu hồi bóng. Những cầu thủ như N’Golo Kanté (khi khỏe mạnh) hay Aurélien Tchouaméni là hiện thân cho triết lý này. Kỷ luật chiến thuật của các hậu vệ biên và trung vệ cũng là yếu tố then chốt, đảm bảo cự ly đội hình và sự bọc lót hiệu quả.
Hàng phòng ngự đội tuyển Pháp tổ chức khối phòng ngự chặt chẽ theo triết lý của HLV Deschamps
Khi giành lại được bóng, tốc độ chuyển đổi sang tấn công của đội tuyển Pháp là vũ khí đáng sợ. Họ không cần quá nhiều chạm để đưa bóng lên phía trước. Với những cầu thủ chạy cánh có tốc độ kinh hoàng như Kylian Mbappé hay Ousmane Dembélé, Pháp cực kỳ nguy hiểm trong các tình huống phản công. Bóng thường được luân chuyển nhanh chóng ra hai biên hoặc qua các đường chuyền dài vượt tuyến hướng đến các tiền đạo. Vai trò của Antoine Griezmann cũng rất đặc biệt, anh thường chơi như một số 10 nhưng di chuyển rất rộng, lùi sâu hỗ trợ phòng ngự và là người khởi xướng các đợt tấn công hoặc tự mình tạo ra đột biến.
Kylian Mbappé dẫn bóng tốc độ trong một pha phản công nhanh, điểm nhấn chiến thuật tấn công của Pháp
Sự hiện diện của một tiền đạo mục tiêu như Olivier Giroud cũng mang lại một phương án tấn công khác. Khả năng làm tường, không chiến và thu hút hậu vệ đối phương của Giroud tạo khoảng trống cho các vệ tinh xung quanh như Mbappé hay Griezmann xâm nhập. Deschamps đã rất thành công trong việc kết hợp những cá nhân kiệt xuất vào một hệ thống tập thể kỷ luật. Ông hiểu rõ điểm mạnh của từng cầu thủ và bố trí họ vào những vai trò phù hợp nhất để phục vụ lối chơi chung.
Một trong những điểm mạnh lớn nhất trong chiến thuật của Deschamps là khả năng thích ứng. Ông không cứng nhắc tuân theo một công thức duy nhất. Pháp có thể chơi phòng ngự phản công trước các đối thủ mạnh, nhưng cũng có thể áp đặt lối chơi và kiểm soát bóng khi cần thiết. Việc ông sẵn sàng thay đổi nhân sự và cấu trúc chiến thuật dựa trên diễn biến trận đấu cho thấy sự nhạy bén và thực dụng của mình. Chính sự linh hoạt này giúp Pháp duy trì được sự ổn định và thành công trong một thời gian dài.
HLV Didier Deschamps chỉ đạo chiến thuật cho các cầu thủ đội tuyển Pháp bên đường biên trong một trận đấu quan trọng
Tuy nhiên, lối chơi của Pháp dưới thời Deschamps đôi khi bị chỉ trích là thiếu tính giải trí hoặc quá phụ thuộc vào khoảnh khắc lóe sáng của các ngôi sao. Đôi khi họ gặp khó khăn trước những đội chơi phòng ngự lùi sâu và kỷ luật. Dù vậy, không thể phủ nhận hiệu quả và thành công mà triết lý thực dụng của Didier Deschamps đã mang lại cho đội tuyển Pháp. Ông đã xây dựng một tập thể mạnh mẽ, bản lĩnh, luôn biết cách giành chiến thắng, biến Les Bleus thành một thế lực đáng gờm trên bản đồ bóng đá thế giới. Phân tích chiến thuật của đội tuyển Pháp dưới thời Didier Deschamps cho thấy sự kết hợp giữa kỷ luật phòng ngự, tốc độ phản công và sự linh hoạt đáng nể.
