Euro 2004 được tổ chức tại Bồ Đào Nha chứng kiến một trong những cú sốc lớn nhất lịch sử giải đấu: sự sụp đổ của đội tuyển Pháp, nhà đương kim vô địch châu Âu và thế giới. Hành trình tưởng chừng như được trải hoa hồng của “Les Bleus” đã kết thúc đột ngột và đầy cay đắng, để lại nhiều bài học quý giá.
Bước vào giải đấu, Pháp mang theo vị thế của kẻ thống trị tuyệt đối. Họ sở hữu một thế hệ vàng với những siêu sao hàng đầu thế giới như Zinedine Zidane, Thierry Henry, Patrick Vieira, Robert Pires… Dưới sự dẫn dắt của HLV Jacques Santini, mục tiêu bảo vệ ngôi vương là điều gần như hiển nhiên trong mắt người hâm mộ và giới chuyên môn. Sức mạnh của họ được thể hiện ngay trận ra quân khi ngược dòng đánh bại đối thủ nhiều duyên nợ Anh bằng hai bàn thắng muộn của Zidane.
Đội hình đội tuyển Pháp với những ngôi sao hàng đầu thế giới trước thềm Euro 2004 đầy kỳ vọng
Tuy nhiên, những dấu hiệu bất ổn bắt đầu xuất hiện. Trận hòa 2-2 đầy vất vả trước Croatia và chiến thắng không quá thuyết phục 3-1 trước Thụy Sĩ cho thấy Pháp không còn duy trì được sự áp đảo như hai giải đấu lớn trước đó. Dù vẫn đứng đầu bảng B, lối chơi của họ trở nên thiếu biến hóa, phụ thuộc quá nhiều vào khoảnh khắc lóe sáng của các cá nhân, đặc biệt là Zinedine Zidane. Hàng công dù có Henry, Trezeguet nhưng lại thiếu đi sự sắc bén cần thiết.
Bước vào vòng tứ kết, đối thủ của Pháp chỉ là Hy Lạp, đội bóng bị đánh giá thấp hơn rất nhiều và lần đầu tiên vượt qua vòng bảng một kỳ Euro. Mọi dự đoán đều nghiêng về một chiến thắng dễ dàng cho nhà đương kim vô địch. Thế nhưng, chính sự chủ quan và có phần tự mãn đã khiến Pháp phải trả giá đắt.
Hy Lạp, dưới sự chỉ đạo của chiến lược gia Otto Rehhagel, đã trình diễn một lối chơi phòng ngự phản công cực kỳ kỷ luật và hiệu quả. Họ kiên cường chống đỡ mọi đợt tấn công của Pháp, bịt kín mọi khoảng trống và chờ đợi cơ hội. Sự kiên nhẫn của Hy Lạp đã được đền đáp ở phút 65. Từ một pha phản công nhanh bên cánh phải, Theodoros Zagorakis có pha đi bóng kỹ thuật loại bỏ Bixente Lizarazu trước khi tạt bóng chuẩn xác để Angelos Charisteas bật cao đánh đầu tung lưới Fabien Barthez.
Khoảnh khắc tiền đạo Angelos Charisteas đánh đầu ghi bàn duy nhất loại Pháp khỏi Euro 2004
Bàn thua như một gáo nước lạnh dội vào tham vọng của người Pháp. Thời gian còn lại, họ dồn toàn lực tấn công nhưng hoàn toàn bất lực trước bức tường phòng ngự màu trắng của Hy Lạp. Các ngôi sao tấn công như Zidane hay Henry đều không thể tạo ra sự khác biệt. Tiếng còi mãn cuộc vang lên, tỷ số 1-0 được giữ nguyên, đồng nghĩa với việc nhà vua Pháp chính thức băng hà.
Thất bại này là một cú sốc thực sự. Nguyên nhân được chỉ ra bao gồm sự mệt mỏi của các trụ cột sau một mùa giải dài, lối chơi thiếu sự đột biến và dễ bị bắt bài, sự tự mãn của nhà vô địch và đặc biệt là chiến thuật phòng ngự xuất sắc của Hy Lạp. Hy Lạp sau đó đã viết nên câu chuyện cổ tích khi lần lượt đánh bại Cộng hòa Séc và chủ nhà Bồ Đào Nha để đăng quang ngôi vô địch một cách không tưởng.
Câu chuyện về sự thất bại của Pháp tại Euro 2004 là một bài học đắt giá về sự chủ quan và tầm quan trọng của việc đổi mới trong bóng đá. Nó cho thấy rằng, ngay cả một đội hình đầy rẫy ngôi sao cũng có thể gục ngã nếu thiếu đi sự chuẩn bị kỹ lưỡng, tinh thần chiến đấu và sự tôn trọng đối thủ. Thất bại này đánh dấu sự kết thúc của một thế hệ vàng và mở ra một giai đoạn chuyển giao lực lượng cho bóng đá Pháp.
