Bóng đá Ý, hay Serie A, từng đồng nghĩa với nghệ thuật phòng ngự Catenaccio trứ danh. Tuy nhiên, trong những năm gần đây, một làn sóng thay đổi chiến thuật mạnh mẽ đã diễn ra, đặc biệt rõ nét tại hai trong số những câu lạc bộ giàu truyền thống nhất: Juventus và AC Milan. Sự chuyển dịch này không chỉ phản ánh xu hướng chung của bóng đá thế giới mà còn cho thấy nỗ lực thích nghi để tìm lại vinh quang của các đại gia Ý.
Juventus, biểu tượng của sự ổn định và thành công dựa trên nền tảng phòng ngự vững chắc dưới thời Massimiliano Allegri (nhiệm kỳ đầu) và Antonio Conte, đã trải qua nhiều thử nghiệm chiến thuật. Nỗ lực áp dụng triết lý kiểm soát bóng “Sarri-ball” dưới thời Maurizio Sarri hay lối chơi xây dựng từ tuyến dưới của Andrea Pirlo cho thấy tham vọng hiện đại hóa lối chơi. Dù kết quả không phải lúc nào cũng như ý, những thay đổi này cho thấy Juventus nhận thức được sự cần thiết phải đa dạng hóa cách tiếp cận trận đấu, không chỉ dựa vào phòng ngự bê tông và những khoảnh khắc lóe sáng cá nhân. Sự trở lại của Allegri cũng mang đến những điều chỉnh, cố gắng cân bằng giữa sự chắc chắn truyền thống và yêu cầu về một lối đá chủ động hơn trong bối cảnh bóng đá hiện đại.
Phân tích sự thay đổi chiến thuật của Juventus trong kỷ nguyên bóng đá Ý hiện đại với sơ đồ và cầu thủ.
Trái ngược với hành trình tìm kiếm bản sắc mới của Juventus, AC Milan lại là câu chuyện về sự hồi sinh ngoạn mục thông qua việc áp dụng một triết lý bóng đá hiện đại, giàu năng lượng. Dưới sự dẫn dắt của Stefano Pioli, Rossoneri đã lột xác hoàn toàn. Lối chơi của Milan đặc trưng bởi cường độ pressing cao ngay từ phần sân đối phương, khả năng chuyển trạng thái nhanh chóng và những pha tấn công biên tốc độ, tận dụng tối đa sự bùng nổ của các cầu thủ trẻ như Rafael Leão hay Theo Hernández. Sơ đồ 4-2-3-1 linh hoạt của Pioli đã phát huy hiệu quả tối đa, giúp Milan không chỉ chơi thứ bóng đá hấp dẫn mà còn đạt được thành công cụ thể với chức vô địch Scudetto mùa giải 2021-2022. Đây là minh chứng rõ ràng cho việc một đội bóng Ý có thể thành công vang dội với triết lý tấn công chủ động.
Minh họa lối chơi pressing tầm cao và tấn công tốc độ của AC Milan dưới thời Stefano Pioli tại giải bóng đá Ý.
Sự đối lập trong cách tiếp cận chiến thuật giữa Juventus và AC Milan trong những mùa giải gần đây phản ánh sự đa dạng và biến chuyển không ngừng của bóng đá Ý. Trong khi Juventus vẫn đang loay hoay tìm kiếm sự cân bằng tối ưu giữa truyền thống và hiện đại, AC Milan đã gặt hái thành công nhờ sự kiên định với một lối chơi tấn công, tốc độ và pressing tầm cao. Cả hai con đường đều cho thấy các câu lạc bộ hàng đầu Serie A đang tích cực thay đổi để thích ứng với xu hướng chiến thuật toàn cầu. Không còn là một giải đấu bị thống trị hoàn toàn bởi tư duy phòng ngự, bóng đá Ý đang trở nên đa dạng, khó lường và hấp dẫn hơn.
Những thay đổi chiến thuật tại Juventus và AC Milan không chỉ ảnh hưởng đến cuộc đua danh hiệu mà còn góp phần định hình lại hình ảnh của Serie A trên bản đồ bóng đá thế giới. Sự chuyển dịch từ phòng ngự chặt chẽ sang các phương án tấn công đa dạng hơn, việc chú trọng pressing và tốc độ trong lối chơi là những dấu hiệu cho thấy một kỷ nguyên mới đang dần hình thành tại giải đấu cao nhất nước Ý. Cuộc đối đầu về mặt chiến thuật giữa các huấn luyện viên và câu lạc bộ hứa hẹn sẽ tiếp tục là điểm nhấn thú vị của bóng đá Ý trong tương lai.
